حقانیت شیعه

مهم ترین دلیل عقلی ای که متکلمان امامیه بر وجوب امامت، بیان کرده اند قاعده ی لطف است . این قاعده یکی از اساسی ترین و مهم ترین قواعد در کلام عدلیه یعنی امامیه و معتزله به شمار می رود . بسیاری از مسائل کلامی بر این قاعده ، استوار شده است . 
از جمله مسائلی که بوسیله قاعده لطف ثابت می شود ، عبارتست از : 
وجوب نبوت ، عصمت پیامبران، تکالیف شرعی، وعد و وعید 
عقیده متکلمان امامیه این است که امامت نیز از مصادیق و فروع قاعده ی لطف است . 

در این قسمت از بحث ما قاعده لطف را تعریف می کنیم و در بحث آینده به اقسام آن می پردازیم : 
هر یک از متکلمان عدلیه لطف را به گونه ای تعریف کرده اند که به چند نمونه از آن اشاره می کنم .

تعریف اول را از دیدگاه شیخ مفید بیان می کنم .
شیخ مفید در تعریف لطف می فرماید : لطف، آن است که به سبب آن، مکلف به طاعت نزدیک، و از معصیت دور می شود، و قدرت مکلف بر انجام دادن تکلیف، مؤثر نیست و به مرز اجبار نیز نمی رسد . 
سید مرتضی، در تعریف لطف گفته است: لطف، آن است که مکلف را به انجام دادن طاعت دعوت می کند .
یکی از علمای دیگر به نام ابواسحاق نوبختی تعریف لطف را این گونه بیان می کند .
لطف، امری است که خداوند، نسبت به مکلف انجام می دهد و مستلزم ضرر نیست، و از وقوع طاعت از مکلف معلوم می شود که خداوند آن را در حق مکلف، انجام داده است، و اگر آن لطف نبود، وی، اطاعت نمی کرد . 
و هم چنین قاضی عبدالجبار معتزلی، لطف را این چنین تعریف کرده است : لطف، عبارت است از آن چه انسان به سبب آن، فعل واجب را برمی گزیند، و از فعل قبیح اجتناب می کند، یا به انجام واجب و ترک قبیح نزدیک تر می گردد . 
علامه حلی نیز لطف را تعریف کرده است ، ایشان می فرماید : مقصود ما از لطف، چیزی است که مکلف با وجود آن، به فعل طاعت نزدیک تر، و از فعل معصیت، دورتر خواهد بود . لطف، به مرز اجبار نمی رسد .



منابع :
1) النکت الاعتقادیة، ص 31 . 
2) الیاقوت فی علم الکلام . 
3) شرح الاصول الخمسة، ص 351 . 
4) الذخیرة فی علم الکلام، ص 186 . 
5) کشف المراد، ص 254 .